Vertellen kun je leren!

"Beleef de canon" is een vertelproject voor groep 5 t/m 8 op vijf basisscholen in en rondom Den Bosch. Er was keuze uit de volgende canonvensters: De Tweede Wereldoorlog, Indonesië, De opkomst van de televisie en de Watersnoodramp.

"Eerst was het iets uit de geschiedenis, nu weet ik hoe het voor die mensen voelde"

vertelles 1: Hier vertelde ik een startverhaal om de kinderen in de sfeer van het thema te laten komen en nieuwsgierig te maken. Nadat de kinderen een aantal vragen en reacties hadden gegeven presenteerde ik de themacollectie boeken: informatief, romans, stripboeken en meerdere leesniveaus. Aan het einde van de las vroeg ik wie van de kinderen tijdens de laatste les een verhaal(fragment) wilde vertellen.

Vertelles 2: Een gastverteller kwam in de klas een verhaal vanuit eigen ervaring vertellen. Hieronder een stukje uit een verslag van enkele kinderen. Meneer Ditters vertelt over de Tweede Wereldoorlog:

.... ze wilden varkens hebben, om te kunnen eten!
De boer en de kinderen van de boer verdedigden zich met schoppen. De boer werd in zijn been geschoten.
De mannen namen de varkens mee. Toen ze weg waren zag je de bloedsporen van de varkens nog liggen.
De boer overleefde deze aanval gelukkig! Het was een spannend verhaal.

Vertelles 3: Deze les zijn we met de verhalen van de kinderen gestart. Vaak hadden ze als geheugensteuntje een of meer story-boards gemaakt. De meeste kinderen vertelden samen een verhaal.
Hierna reageerden kinderen op elkaar, er werden veel complimenten gegeven.Tenslotte was er een eindkring waarin we aan de hand van een paar vragen spraken over waar de verhalen van de afgelopen lessen ons hadden geraakt en misschien wel iets hadden veranderd in ons beeld van de wereld.

Oefenles met de vertelkinderen: Deze was ergens tussen les 1 en 3 in.

Een stukje uit een verslag van de kinderen:
....daarna mocht je met je groepje gaan oefenen op 'het vertellen'. We kregen ook les van Reinou: als je niet alleen vertelt, moet je naar de ander kijken als hij/zij aan het vertellen is, stil staan, niet met je handen in je zakken, niet op één toon praten en dingen waar je over praat moet je voor je zien. Op het einde mocht je je verhaal aan de klas vertellen. Wij deden zelf ook mee met de vertel-les en het was heel leuk.

Ik heb tijdens de lessen genoten van de betrokkenheid van kinderen. Het vertellen van verhalen was voor veel kinderen en leerkrachten een (her)ontdekking. Veel leerkrachten gaven op het evaluatieformulier aan weer vaker verhalen te willen gaan gebruiken. Ook was er bewustwording, in de eindkring bleek dat een aantal kinderen echt was gaan nadenken.

Hieronder volgen nog een paar uitspraken van kinderen:
-"Ik wist niet dat water zoiets groots kon doen"
-"Als ik nu oude mensen zie dan denk ik: misschien hebben zij ook wel de oorlog meegemaakt..."
-"Het raakte mij dat mensen zulke dingen met elkaar doen in een oorlog, ik hoop dat ik nooit oorlog meemaak"
-"Was vroeger in het echt ook alles zwart-wit?"

Reinou Vogel www.vertelvogel.nl